Mimar Yeoryios Kuluthros’un, Şişhane’de 1920’lerde inşa edilen ve bugün İstanbul Kültür Sanat Vakfı tarafından kullanılan Deniz Apartmanı.
Yapı Endüstri Merkezi tarafından sanal ortamda kurulan Mimarlık Müzesi, yeni bir sanal sergi ile izleyici karşısında: “Batılılaşan İstanbul’un Rum Mimarları”, Osmanlı Devleti’nin geleneksel bağlarını zorlamaya başladığı, ama tümüyle de koparmadan yavaş yavaş Batı’ya yöneldiği on dokuzuncu yüzyıl mimarisine, Rum mimarlar üzerinden ışık tutmayı amaçlıyor.
1839’da ilan edilen Tanzimat, içerdiği hükümlerle, devletin yüzünü artık Batı’ya döndüğünün resmi belgesi gibidir. Yönetim, hukuk, eğitim, sağlık, toplumsal yaşam vb. gibi alanlardaki yenilikler, Osmanlı mimarisi için tanıdık olmayan, Batı’dakiler örnek alınarak yapılan çeşitli yeni bina türlerini de birlikte getirir. Bir yandan Avrupa devletlerinin yaptırdığı İstanbul’daki sefarethaneler, bir yandan da yüzyılın yarısından sonra Batı tipi saray, kasır, okul, ardından hastane, postane, istasyon, apartman, iş hanı vb. gibi binalarla İstanbul’un fiziki çehresi değişmeye başlar. Tabii bu değişiklik daha çok yabancılarla gayrimüslimlerin yaşadığı Péra/Beyoğlu bölgesinde görülür.
Hassa Mimarları Ocağı’ndan yetişmiş mevcut mimarlar için, piyasada geleneksel mimarlık yöntemlerini uygulayarak çalışan kalfalar için de gerek yeni bina türleri gerekse Sanayi Devrimi’yle Batı’da yaygınlaşan yeni inşaat teknikleri ve malzemeler artık iyice yabancıdır. Böylece mimarlık alanı, özellikle de büyük ölçekli kâgir binaların yapımı önce, çoğu kendi devletlerinin sefarethanelerini yapmak için İstanbul’a gelen ve ardından kurdukları kişisel ilişkiler sayesinde başka inşaat işlerine de yönelen yabancı (Avrupalı) mimarlara, daha sonra da Osmanlı tebaası Levanten, Ermeni ve Rum mimarlara kalır.
“Batılılaşan İstanbul’un Ermeni Mimarları”ndan sonra dönemin Rum mimarlarının yapılarına odaklanan ve küratörlüğünü Hasan Kuruyazıcı’nın, koordinatörlüğünü Marina Drymalitou’nun gerçekleştirdiği bu ikinci sergi, Aras Neftçi’nin fotoğrafları ile Mimarlık Müzesi’nde (www.archmuseum.org) görülebilir.