2009 yılında düzenlenen uluslararası mimarlık ve kentsel tasarım yarışması sonucunda seçilen WXCA tasarımına ait Polonya Tarih Müzesi binası, Varşova’da diğer Avrupa şehirlerinde olduğu gibi bir müze kompleksi oluşturmak amacıyla hayata geçirildi. 2023 yılı itibariyle tamamlanan müze ziyaretçilerine kompleksi, kültürü, tarihi ve çeşitli aktiviteleri bir araya getiren bir kamusal alan sunuyor.
.
.
WXCA, Polonya Tarih Müzesi’nin tasarımında önceden bölgede bulunan Kraliyet Piyade Muhafızları Kışlası’nın 18. yüzyıldaki mekansal yapısına atıfta bulunurken binanın bulunduğu meydanı kuzey ve güney yönlerinden kapatan üç binadan oluşan bir kentsel düzen tasarlamışlar. Meydanda bulunan otuz dönüme yerleşmiş belediye parkı da tüm kompleksin ayrılmaz bir parçası olarak düşünülmüş. Polonya Tarih Müzesi ve Polonya Ordu Müzesi’nin yanı sıra, tarihi kalenin de içine alındığı bu kapsamlı proje, Varşova’da benzersiz bir kültür parkı yaratmayı amaçlıyor.
.
.
Her iki müze binası da, mimari ifadeleri bakımından farklı profilleri benimseyen ve dikkat çekici tasarımlarıyla öne çıkıyorlar. Yapılar, sadece mimari farklılıkları ve bireysellikleri ile değil, aynı zamanda biçim ve malzeme seçimindeki özgünlükleri ile de dikkat çekiyorlar. Polonya Tarih Müzesi’nin mimarisi, geçmişin izlerini keşfetmeye yönelik bir odak noktasına sahipken tasarım dili felsefi bir yaklaşımla doğal taş üzerinden şekillendirilmiş bir hikayeyi anlatıyor. Minimalist, yekpare formuyla Polonya Tarih Müzesi yontulmuş bir taş bloğunu andırıyor. Binanın cephesi, taşın katmanlı ve stratigrafik yapısını vurgulayacak şekilde, yatay bloklar halinde düzenlenmiş ve farklı desenli taş levhalarla kaplanmış. Taşın, kendine özgü deseni nedeniyle mermer kullanmaya karar veren mimarlar, mermer levhaların her birinin farklı, benzersiz ve tıpkı bölgenin tarihi gibi istisnai, kendine özgü form ve renklerden oluştuğunu özellikle vurguluyorlar.
.
.
Yapıda kullanılan tüm taşlar, plakaların tekrarı şeklinde, ayna kompozisyonu olarak tasarlanmış. Mimarlar, taşı işlemek için altı farklı yöntem uygulamış, bu da belirli bölümlerde ton ve doku açısından farklılık yaratmış. Bölgeye ait mimari geleneklerden alıntılanan süsleme detayları, tasarımın tamamlayıcısı olmuş. WXCA, bu desenleri “tarihi bir kesitte, farklı dönemlere ait eserler” şeklinde yorumlamış. Yapıda Gniezno Kapıları’ndaki kabartmalar, Gotik dönemden bilinen kristal tonozlar, Krakow’daki Aziz Sigismund Şapeli’nin süslemeleri ve Katowice’deki modernist Spodek Arena kompleksinin motifine göndermeler içeren mekansal grafikler bulunuyor.
.
.
Polonya Tarih Müzesi yaklaşık 45.000 metrekarelik bir parselde yılda 500.000 ziyaretçiyi ağırlamayı hedefliyor. Yapıda, Sergi alanları, eserlerin depolanması ve korunmasına yönelik tesislerin yanı sıra 600 kişilik bir konser salonu, sinema, tiyatro ve konferans salonları, kütüphane, yemek noktaları ve Varşova panoramik manzarasına sahip bir izleme platformu bulunuyor.
.
.
WXCA Polonya Tarih Müzesi’ni, çağdaş müzeleri sadece sergilerden ibaret görmeyen ve farklı, birbirini tamamlayan aynı zamanda bağımsız işlevlerden oluşan kapsamlı birer rehberler olarak tanımlayan bir anlayışla tasarlamış. Dolayısıyla müzedeki kalıcı ve geçici sergi alanları toplam hacmin beşte birinden daha azını oluşturuyor, geri kalan alanlar ise kamusal işlevler için kullanılıyor. Müzenin tüm zemin katı, iç mekanları deneyimlemenin mümkün olduğu bir açık plana sahip olduğundan, ziyaretçiler için her seferinde farklı bir şey keşfetme ve aynı zamanda burada düzenlenecek çeşitli etkinliklere katılma fırsatı da tanınıyor. İç mekanın planı, tıpkı yontulmuş yekpare bir blokta olduğu gibi, çeşitli işlevsel bloklar arasında dolaşma özgürlüğü sunuyor. Bu sayede müzenin fonksiyonu ve mimari dokusu arasındaki bağ özetleniyor. Polonya Tarih Müzesi, Avrupa’nın en büyük ve en modern müze komplekslerinden birisi haline gelmeyi amaçlıyor.
.
Mimari Proje: WXCA
Tamamlanma Tarihi: 2023
Toplam İnşaat Alanı: 27.000 m²
Proje Yeri: Varşova, Polonya
Fotoğraflar: Daniel Ciesielski
.
DOĞAL TAŞ: ESTREMOZ MERMER
.
