Bağlam ve Geometri
Şişhane Park İstanbul’un merkezinde bulunan kamusal mekânlar
bağlamında cesur bir girişimdir. Beyoğlu’nun güneybatı sınırı ve
Tarlabaşı Yolu arasında bulunan proje alanı, 80’lerde yapılmış ve
şimdi yoğun bir trafik yükü olan otoyol öncesi, bir park ve buna
bağlı bir itfaiye istasyonu işlevine sahiptir. Bu referans ile Şişhane
Park’ın geometrisi, İstanbul’un geçmiş ve gelecekteki kentsel
kültürlerini, 360 derecelik bir görünüm ile yansıtmak amacıyla,
özenle kurgulanmıştır. Tasarım temel amacı, coğrafi/doğal nitelikleri
bakımından eşsiz bu kentsel çevrede alternatif bir kamusal
alan yaratarak, insanların yoğun kent merkezinde keyifli
bir deneyim yaşayabilmesi, ziyaretçi ve bölge sakinlerinin tekrar
buluşmasıdır. Park, seyir terasları aracılığıyla Haliç’in yeşil örtüsüyle
iletişim halinde olmakla birlikte çeşitli kültürel etkinliklere
ev sahipliği yapabilecek açık kamusal alanlar yaratmakta; dinlenmek,
bir ağaç gölgesinde soluklanmak, oynamak ve grupça
vakit geçirmek için nitelikli bölgeler oluşturmaktadır. Parkın
geometrisi ve seviyelendirme sistemi, zihinlerdeki olumsuz yeraltı
otoparkı algısını kırmaktadır. Şişhane Park, bulunduğu alanın
daima kentin uç noktası ve ara bölgesi olarak algılandığı ve
bu nedenle İstanbul’un or tak geleceği açısından net olarak tanımlanmaya
ihtiyaç duyduğu gerçeğine atıfla şekillendirilmiştir.
Şişhane Park, İstanbul’daki diğer park tasarımlarında görülmeyen,
alışılmamış unsurlar ve alternatif yaklaşımıyla kentin içine
nüfuz etmeyi hedefler. Tasarım üç temel unsur ile tanımlanır:
Siluet deneyimleme/yürüyüş yolları, seyir terası ve açık alanlar.
Bu elemanlar Haliç’e özgü zengin bitki türleri ve çeşitli peyzaj
elemanlarıyla geliştirilmiş, keyif ve ferahlık duygusu pekiştirilmiştir.
Bu yolla, derin manzara hatları, cazip sosyal alanlar ve
insanların ahşap gibi doğal malzemeye temas ederek deneyimlediği
ve karmaşık kent merkezinde kendilerini konumlandırabildikleri
bir kamusal or tam oluşturulmuştur. Parka özgü birçok
farklı alan, her yaştan insanın keşfini ve eşsiz deneyimini beklemektedir.
Şişhane Çarşı-Yeraltı Otoparkı
Öte yandan , çarşı alanı farklı hizmetler, ticari ve kültürel aktivitelere
ev sahipliği yapacak niteliktedir. Ayrıca, çeşitli toplu taşıma
araçlarının bağlantı noktası olması itibariyle haraketli, yoğun
ve insan sesinin hâkim olduğu bir nokta hayal edilmektedir.
Kentin Eşsiz Coğrafyasına ve Doğasına Övgü
Şişhane Park, mevsimsel değişim, güneşin gün doğumundan batımına
kadar olan koreografisini izleme, kültürel etkinlikler ve insanların
kendiliğinden, tanıdık ama sürekli değişen deneyimler
yaratması amacı güder. Bunu yapmak için, herkesin aşina olduğu
malzemeler, alternatif doku ve yüzey tasarımları, ilham verici anlatılar
ve insanların kent ve ötesiyle ilişkisini, hayal gücünü tetikleyen
unsurlar olarak kullanılmıştır.
Dolaşım tasarımında ve netlik açısından projenin en zorlu kısmı,
arazinin alt ve üst girişleri arasındaki 12 metrelik seviye farkıdır.
Bu zorluk bir imkâna ve şansa dönüştürülerek, seviyelendirme
yapılmıştır. Üst seviyede yüksek bir seyir terası yaratılarak Haliç
tarafındaki yoğun, kirli ve sesli otoyol baskısı azaltılmış, or ta seviyede
tanımlı ve korumalı açık kamusal alanlar oluşturulmuş ve
en alçak seviyede gün ışığının ve havalandırmanın çarşı ve otoparka
sızması sağlanmıştır. Yüksek ve en alt seviyelerdeki amfi
tiyatro biçimindeki oturma alanları ekinoks ve yaz gündönümü
seyretmek üzere, bitkiler ve teras alanları ise gürültü kirlilğini
önlemek üzere konumlandırılmıştır.
Tasarım ekibi Şişhane Park’ı, Galata’ya ve Beyoğlu’nun diğer ilçelere
açılan bir kapı, Kasımpaşa’daki sosyal hayata bir bağlantı
noktası olarak hayal etmektedir. Bu kamusal alan, kültürel etkinliklerin
programlandığı, resmi ve sivil bir platform ve bölgedeki
zengin doğal çevre ile kentsel yaşam deneyimini buluşturan bir
yer olarak tasavvur edilmektedir. Bu amacın bir yansıması olarak,
tasarım ve inşaat sırasında, 2014 kış ayından itibaren sosyal medyada
yerin hikâyeleri toplanmaya başlamıştır bile. Onlar birkaçı:
“Bir kadın olarak, özellikle geceleri, güvenli hissettiğim ilk yeraltı
otoparkı. İstanbul’a verdiğiniz bu hediye için teşekkür ederiz!“
A. Uludağ
“Burası o kadar güzel ki. Ailemi getireceğim.” Taş Ustası Ali